Efes Antik Kenti

Sayfa İçerikleri

• 1 Büyük Tiyatro
• 2 Artemis Tapınağı
• 3 Celsus Kütüphanesi
• 4 Efes Antik Kente Ne Zaman Gidilir?
• 5 Efe Antik Kent Açılış Kapanış Saatleri
• 6 Efese Giderken Tavsiyeler
• 7 Efes Antik Kent Giriş Ücreti Ne Kadardır?

Yılın en sıcak ayı ağustos, ağustosun en sıcak saatleri 13:00 15:00 arası…
İşte tamda o malum ayda o malum saatlerde “akıbetimiz ne olaki?” diye düşünmeden kendimizi Efes Antik Kenti sınırları içerisinde bulduk.
(Yanımızdaki 3 çocukla çokta akıllıca bir hareket olduğunu söyleyemeyeceğim)
Harareti tavan yapmış fakat gıkı çıkmaz halde hayranlıkla ve “bi daha mı gelicez Efes’e? Ölmek var, şehrin herbir metrekaresine ayak basmadan dönmek yok” mottosuyla, aramızda görünmeyen fakat var olduğunu bildiğim bir sinerjiyle başladı Efes turu…
(Dipnot:Şehrin tamamını dolaşamadılar…)

***

İzmir’in Selçuk ilçesinde yer alan ve Antik dönemin en önemli şehirlerinden biri olan Efes’in (Eski Yunanca Ephesos) geçmişi MÖ. 6000 yılına kadar dayanıyor ve döneminde yaklaşık 250.000 nüfusa sahip olduğu düşünülüyor.

Bir liman kenti olan Efes, başta Hititler ve Romalılar olmak üzere birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Roma imparatorluğu döneminde Asya Eyaletinin başkenti haline gelen Efes şehri, kültür sanatta son derece gelişmişti. Romalılar döneminde en gelişmiş ticaret merkezi olarak yüzyıllar boyu ihtişamını sürdürmüş ve altın çağını yaşamıştır…

***
Fakat zamanla deniz suyunun dolması ve limanın denizden uzaklaşması sebebiyle şehir, ticari önemini yitirmiş ve gerileme sürecine girmiştir.
Bunu takip eden yıllarda depremler ve politik gerilemenin de etkisiyle şehir zaman içerisinde tamamen terk edilmiştir.
***
Aradan geçen yüzyıllar içerisinde erozyon ve yağmur sularının da etkisiyle şehir tümüyle toprak altında kalmış ve kapanmıştır.
***
1071 yılında Türkler (Selçuklular) Anadolu’ya girdikten yaklaşık 800 yıl sonra 1863 yılında, Dünya’nın 7 harikasından biri olan Artemis tapınağını bulmak amacıyla yeri tespit edilerek ilk kazı çalışmaları başlamış fakat tapınağın temellerinin sağlam durumda olmaması ve istenilen sonuçlara ulaşılamaması nedeniyle çalışma durdurulmuştur. Bu olaydan yaklaşık 30 yıl sonra 1893 yılında Viyana Üniversitesi Arkeoloji bölümü öğretim üyesi Ordinaryus Prof. Dr. Otto Bendrof tarafından kazı çalışmalarına tekrar başlanmış ve hala günümüze kadar devam etmektedir.

Günümüzde Avusturya Arkeoloji Enstitüsü tarafından 100 yıldan fazladır sürdürülen kazı çalışmaları siyasal nedenlerden ötürü 2016 yılında durdurulmuştur. Siyasetin bilimi etkileyerek sekteye uğratmasının amatörce bir bakış açısı ve son derece üzücü bir durum olduğunu söylemeliyim…

Tamamen mermerden yapılan ilk şehir ünvanına sahip olan Efes’in, bugün yalnızca %20 si kazılmış (yaklaşık 1 km lik bir alan) olup şehrin geri kalan kısmı hala toprak altındadır… Şehire alt ve üst kapı olmak üzere iki kapıdan giriş yapmak mümkün.
Özel aracınızla gelmediyseniz bir kapıdan girip diğerinden çıkabilirsiniz. Diğer türlü geri dönüş bir hayli zor ve yorucu olacaktır…

Aynı zamanda Efes, 1994’te UNESCO tarafından Dünya mirası geçici listesinde yar alırken,
2015’te Dünya Mirası olarak kabul edilmiştir.

Şehrin içerisinde; Büyük tiyatro ,Celsius Kütüphanesi, Artemis Tapınağı, Meryen ana evi, Yedi Uyurlar (Ashab-ı Kehf) Yamaç evler, Mermer cadde, Liman caddesi, Agora, Tiyatro Gymnasium, Olympian Tapınağı, Meryem kilisesi, Serapis Tapınağı, Liman hamamı, Helenistik çeşme, Aşk evi, Hadrian tapınağı, Herakles Kapısı, Traianus çeşmesi, Kuretler Caddesi gibi birçok yapıyı görmek mümkün.

Büyük Tiyatro

İşte bu yapıdır beni tarihe hayran bırakan, ülkemin muhtelif yerlerinde gördüğüm kahverengi her tabelayı takip etme isteği uyandıran ve günün birinde bir arkeoloji çalışmasına katılmayı şiddetle arzulamama sebep olan…
***
1. Girişte devasa bir yapı olan büyük tiyatro karşılıyor sizi.
Helenistik dönemde inşa edilen bu devasa yapı, 24.000 kişi kapasiteli ve antik dönemin en büyük açık hava tiyatrosu olma özelliğine sahip.
Günümüzde, görende büyük hayranlık uyandırmaktadır.

Sahne binası 18 metre yüksekliğindedir.
Eğer şanslıysanız, muhteşem bir akustiğe sahip olan bu tiyatroda, şarkı söyleyen yerli ve yabancı turistlere rastlamanız mümkün.
Sesine kendine güvenen yabancı bir turist dinleme şansım oldu. Kesinlikle mikrafona gerek yok. Hayran kaldım…

Artemis Tapınağı

Dünya’nın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı 1863 yılında İngiliz mühendis John Turtle Wood tarafından bulmak amacıyla araştırmalara başladı.
Tapınağın tam yerini belirlemek için birkaç sondaj çalışması yapmış ve 1869 yılında amacına ulaşmış fakat sevinci çok uzun sürmemiştir. Tapınağın temellerinin iyi durumda olamaması ve önemli verilere ulaşılamamasından dolayı sponsorlar finasal desteklerini çekmiş ve kazılara ara verilmiştir.
Bu olaydan tam 30 yıl sonra 1893 yılında Viyana Üniversitesi Arkeoloji bölümü öğretim üyesi Ordinaryus Prof. Dr. Otto Bendrof tarafından tekrar kazı çalışmalarına başlanacak ve Artemis tapınağı kalıntıları ile birlikte tüm Efes Şehri kalıntılarına ulaşılacaktı…
***
M.Ö 550 yılında Croesus’un (Lidya Kralı) Emri üzerine, Ay Tanrıçası Artemis’e ithafen yapılmıştır. Tarihçilerin söylediklerine göre tapınak 55 metre genişliğinde ve 115 metre uzunluğundadır. İnşaatı sırasında yalnızca mermer kullanılmış ve yapımı yaklaşık 120 yıl sürmüştür. Tapınağın yapımında her biri 18 metre yüksekliğinde 127 adet kolon kullanılmıştır.

Döneminde defalarca kez yakılıp yıkılmış, depremlere maruz kalmış ve tarumar edilmiştir. Buna rağmen her seferinde tekrar inşa edilen tapınak maalesef hazin sondan kurtulamamıştır. Günümüzde yalnızca tek bir sütun ayakta kalmıştır.
***
Tapınak ilk olarak M.Ö 356 yılında, adı sonradan tarihe geçen ilk terörist olarak kazınacak olan Efes’li akıl hastası genç bir adam (Herostratus) tarafından yakılmıştır.
Bu genç adam, eğer böyle bir yapıyı yakarsa adını tüm dünyaya duyuracağını ve tarihe geçeceğini düşünmüş ve tapınağı yakmıştır.
(Aklından bi sorunu yok gibi geldi bana, adam haklı çıktı beyler dağılın..
***
Rivayete göre tapınağın yakıldığı gece büyük İskender dünyaya gelmiştir. Halk arasındaki söylentilere göre tanrıça Artemis Büyük İskender’in doğumuyla o kadar çok ilgiliymiş ki kendi evini bile önemsememiş.
Bu nedenle Büyük İskender Anadoluyu feth ettiğinde Tapınağın yeniden inşa edilmesi için teklifte bulunmuş fakat bu teklifi geri çevrilmiş ve onarımını yaptıramadan ölmüştür.

Celsus Kütüphanesi

Antik çağın en büyük kitaplıklarından biri olan Celsus kütüphanesini, Roma imparatorluğu döneminde güçlü ve varlıklı bir senatör olan Celsus Polemaeanus adına oğlu Tiberius Julius Aquila tarafından babasının adını ölümsüzleştirmek için yaptırır.
Baba Celsus’un mezarı kütüphanenin batı kısmında bir bölgeye defnedilmiştir.

Antik çağlardan kalan en büyük 3. kütüphane olarak kayıtlara geçen kütüphanede, döneminde 20.000 den fazla kitap olduğu düşünülüyor.

Yapılan çalışmalar üzerine  kütüphanenin ön cephenin 2 katlı görünmesine rağmen içeriden 3 katlı olduğunu gösteriyor. Kütüphanenin ön cephesinde 4 adet kadın heykeli bulunmaktadır. Bu heykeller; Bilgelik, Bilgi, Zeka ve Erdem gibi, Efesliler için önemli değerleri temsil eder. Günümüzde bu heykellerin orjinalleri Viyana Efes müzesinde sergilenmektedir.
***
Celsus kütüphanesi, M.S 262 yılında meydana gelen deprem sırasında oluşan yangında büyük hasar görmüş ve eserlerin tamamı yok olmuştur…

Efes Antik Kente Ne Zaman Gidilir?

Efes’i gezmek için en uygun zaman Nisan – Mayıs ve Eylül – Ekim aylarıdır.
Tatil bölgesinde olduğu için Temmuz ve Ağustos aylarında İzmir’e gelen tatilcilerin akınına uğruyor. Açık alan olduğu için yazın sıcağında gezmek bir hayli zor, bundan dolayı imkanı olan aklıselim kişiler için Nisan, Mayıs, Eylül ve Ekim aylarını tavsiye edebilirim.

Efe Antik Kent Açılış Kapanış Saatleri

Nisan – Ekim = 08:00 – 19:00
Kasın – Mart = 0:8:00 – 17:00

Efese Giderken Tavsiyeler

• İçeride su satılmıyor. Sanırım ilk bunu yazmalıyım bol bol su stoklayın.
  Hatta Temmuz Ağustos’ta gidenler için ayrıca bir tavsiye; Efes’e gitmeden önce sularınızı dondurucuda dondurun. Çünkü girmeden önce soğuk su alsanız dahi gezerken hemen ısınıyor. Buz götürmek en mantıklısı…
• İçeride gezmek için ortalama 3 saatinizi ayırmanız gerekiyor.
• Bebekle gidecekler için kanguru tavsiye etmiyorum. Yorucu olur. Bunun yerine portatif bebek arabası tavsiye ederim.
• Çocukla gidilecekse yanınıza ufak atıştırmalıklar almanızı tavsiye ederim. (Çubuk, poğaça büskivi ve yine su..:)
• İmkan varsa Rehber eşliğinde dolaşılmalı (girişte rehber istediğinizi söylemeniz ve ücret ödemeniz gerekiyor)
• Yanınızda şapka bulundurun.
• İçeri girmeden tuvalet ihtiyacınızı giderin.
• …ve sıcak sıcak çok sıcak, ağustosta giden birisi olarak tüm söyleyeceklerim bunlar:)

Efes Antik Kent Giriş Ücreti Ne Kadardır?

Giriş: 40 tl
Yamaç evler (antik kentin içinde isteğe bağlı): 20 tl
Efes Müzesi: 10 tl

Müze kart geçerli (Müze kart 50 tl ve 1 yıl boyunca gittiğiniz hiçbir müzeye ücret ödemeden girebiliyorsunuz.)